و اما وزن!

سلام
هم شعرهای قبلی که ارسال کرده بودید را خواندم و هم نقدهای آقای آسمان و آقای صادقی را؛ و خوشحالم که کوشیده‌اید آن‌ها را به‌کار بندید و شعرتان را روزآمد کنید. همین حرکت در طول، نشان‌دهنده‌ی آن است که دارید روبه‌جلو می‌روید و حتما در نوبت‌های آینده شعرهای بهتری از شما خواهیم خواند.

همچنان که از روزآمدشدن زبان شعر شما خوشحالم، و همچنان که فکر می‌کنم تاثیر مطالعه‌ی آثار شاعران سرآمدِ امروز ما در شعر شما مشهود است، فکر می‌کنم باید بیشتر و عمیق‌تر در دریای شعر امروز غور کنید. به این حرکت در طول ادامه بدهید و کوتاه نیایید. توجه به وزنِ کم‌تر استفاده‌شده‌ای مانند وزنِ‌ این شعرِ تازه، گواه است. اما تسط کافی بر عروض ندارید هنوز.

در شعری که برای ما فرستاده‌اید، وزن دچار اشکال است. به زبان ساده، که البته مطمئنم خودتان هم می‌دانید و من تنها می‌خواهم آن را به شما متذکر شوم، هر بیت مانند یک ترازو است که دو کفه‌ی آن، یعنی دو مصرع آن، باید با هم هم‌وزن باشند. اگر یک پرِ کاه کوچک روی هر کفه‌ی ترازو بگذارید، یک هجا، ولو یک هجای کوتاه، در حدِ یک "تُ"، "زِ"، "کِ" یا هرچیز دیگری شبیه به این‌ها روی هر کفه بگذارید، توازن کفه‌ها را به هم می‌ریزید و نه تنها توازن افقی دو کفه، که توازن عمودی تمام کفه‌های روی هم‌دیگر را هم. حالا در بعضی‌اوقات می‌توانید این توازن را طوری یواشکی به‌هم بریزید که جز اهل فن و آدم‌های خبره‌ی شعر، دیگران نتوانند با چشم غیرمسلح [یعنی بدون تقطیع] متوجه شوند که وزن‌های مصراع‌ها متفاوت است.

در این شعر اگر هر بیت را تقطیع کنید، هجاهای کوتاه، بلند و کشیده را جداجدا بنویسید و از علائم اختصاری‌شان هم استفاده کنید و علامت‌های اختصاری را در هر دو مصرع زیر هم بنویسید، متوجه می‌شوید که اشکال وزنی شعر شما بیشتر از حد معمول و مجازِ استفاده از اختیارات شاعری است. یعنی متوازن‌نبودن کفه‌ها به چشم می‌آید و بدون تقطیع هم می‌فهمیم که شعر اشکال وزنی دارد.

برای بیشتر و بهتر دریافتن این موضوع، کتاب "روزنه"، تالیف آقای محمدکاظم کاظمی می‌تواند شما را با مساله‌ی وزن بیشتر و بهتر آشنا کند. حتما این کتاب را بخوانید. شعرهای خودتان را تقطیع کنید و البته تاکید می‌کنم تقطیع هجایی کار ضروری و لازمی در زمان سرودن شعر نیست؛ اما دانستن آن حتما برای شاعری که می‌خواهد شعر عروضی بسُراید و وزن را در شعرش به درستی رعایت کند، ضروری است.

هم‌چنان به مطالعه‌ی آثار شاعران کلاسیک‌سُرا ادامه بدهید، و سعی کنید هم‌چنان که به زبان شعری آثارشان توجه می‌کنید، به وزنِ شعرهاشان هم دقت کنید.

منتظر مطالعه‌ی آثار دیگر شما هستیم.