سرشار زندگی، از خیر من گذشت

دوست عزیز خانم ستاره کرفی
سلام بر شما. خوشحالم که یک دوست باذوق و علاقه‌مند جدید به جمع دوستان پایگاه نقد اضافه شده است. سه شعر برای ما فرستاده‌اید؛ بلبل/ زخم/ جان
شعرهای شما با در نظر گرفتن سن و سالتان، امیدوارکننده و نویدبخش‌اند. نوشته‌اید که پنج سال سابقه‌ی سرودن شعر دارید؛ قطعاً به همین دلیل است که اصول و چهارچوب شعر کلاسیک را می‌شناسید و وزن و قافیه را به درستی رعایت کرده‌اید. ( به جز یک مورد جزئی که در ادامه خواهم گفت.)
شعر اول شما با شعر دوم و سوم متفاوت است. این شعر با بیتی که از سعدی تضمین کرده اید آغاز می‌شود و سپس به شکل حکایت منظوم ادامه می‌یابد:
«ای بلبل اگر نالی
من با تو هم آوازم»
از آخور خود اما
یک دانه نمی‌بازم...
حتماً خودتان متوجه شده‌اید که این شعر را به سبک قُدما سروده‌اید. هم به لحاظ ساختار آن، که حکایت منظوم است و در شعر قُدما بیشتر دیده می‌شود و هم به لحاظ زبان (مجموعه کلمات به کار رفته در آن و نحو جملات) که کاملاً کهن است:
بلبل تو برو ما هم
پشت سر تو هستیم
وه وه چه غمی داری
ما از غم تو مستیم
اما شعر دوم و سوم شما امروزی‌تر است. در آن دو شعر، از واژه های ملموس و آشنای زندگی امروز استفاده کرده‌اید:
اتفاق بدی نمی‌افتد
من اگر عاشقت شوم اما...
به نظر شما مخاطب امروز کدام یک را می‌پسندد؟ به نظر می‌رسد شعر و دوم و سوم لحن و زبان صمیمانه‌تری دارد و مخاطب امروز راحت‌تر با آن ارتباط برقرار می‌کند.
البته این که ما در شعرمان از واژه‌های کهن استفاده کنیم یا نحو جملاتمان شبیه قدما باشد به خودی خود هیچ اشکالی ندارد؛ اما مشکل زمانی شروع می‌شود که استفاده‌ی زیاد از این واژه‌ها، ناخودآگاه ذهن و تخیل ما را به سمت تصویرهای قدیمی و تکراری می‌برد. تصویرهایی که شاید در تجربه‌ی زیسته‌ی ما نباشند و فقط در شعر شاعران قدیم آن را خوانده باشیم. بنابراین بیم آن می‌رود که شعر ما کلیشه‌ای شده و از تازگی و خلاقیت دور شود.
همه‌ی ما شعر شاعران مطرح و برجسته‌ی قدیم را خوانده‌ایم و قطعاً خواندن آن‌ها برای هر شاعر امروزی لازم و واجب است. چرا که شعر آن‌ها پشتوانه‌ی ما و گنجینه‌ی ارزشمند ادبیات و فرهنگ ماست. مشکل اینجاست که وقتی شعر قدما را مطالعه می‌کنیم این مطالعات به مرور در ذهن ما ته نشین می‌شوند و اگر دقت نکنیم، هنگام سرودن شعر به این صورت در زبان شعر، خود را نشان می‌دهند. این تأثیرپذیری تا حد زیادی طبیعی است اما نباید اجازه بدهیم بیشتر ادامه پیدا کند.
برای شما که شاعری جوان و پرانرژی هستید و در ابتدای راه پر فراز و نشیب شاعری قرار دهید، خیلی مهم است که بکوشید به مرور خود را از این تأثیرپذیری رها کنید. راهش هم این است که در کنار مطالعه‌ی شعر قدیم، شعر شاعران معاصر و امروز را هم به صورت جدی و هدفمند بخوانید تا با زبان شعر امروز بیشتر آشنا شوید. هم‌چنین در هنگام سرودن شعر نیاز نیست دنبال کلمات سخت و دشوار بگردید یا تلاش کنید که جملات ادیبانه و فاخر در شعرتان به کار ببرید. سعی کنید همان‌طور که حرف می‌زنید، شعر بگویید. همان‌قدر ساده و روان و با همان کلماتی که روزمره حرف می‌زنید و به کار می‌برید. همان‌طور که در شعر سوم سروده‌اید:
سرشار زندگی
از خیر من گذشت
حال مرا ندید
دنبال من نگشت...
تا یادم نرفته این نکته را هم بگویم که مشکل وزنی در مصراع دوم این بیت شعرتان مشاهده می‌شود:

گفته بودی که عاشقم هستی
من به احساس عشق؛ ظنینم
اگر در مصراع دوم به جای «ظنینم» بگویید «مظنونم» وزن درست می‌شود. هرچند با این تغییر، قافیه دچار مشکل می‌شود. (چون ظنین را با پیشین همقافیه کرده‌اید.) در این صورت باید فکری به حال قافیه کنید.
منتظر سروده‌های تازه‌ی شما هستیم.