با مطالعه شروع کنید

درود بر دوست گرامی. در نوبت‌های قبلی که نوشته‌هایتان را برای پایگاه نقد فرستاده بودید و دوستان و منتقدان دربارۀ آن‌ها یادداشتی نوشته بودند، تلاش کرده بودید شعر موزون بنویسید. البته با توجه به اینکه نوشتن را تازه شروع کرده‌اید و هنوز دانش و تجربۀ کافی را کسب نکرده‌اید، دور از انتظار نبود که در رعایت وزن به مشکل بخورید و نوشته‌هایتان موزون نشوند. این مشکل با مطالعۀ دقیق‌تر مباحث تئوری وزن شعر و تمرین و تلاش بیشتر کم‌‎کم رفع خواهد شد. اما این بار سعی کرده‌اید شعری بی‌وزن بنویسید. دربارۀ شعری که وزن ندارد (شعر آزاد، شعر سپید، شعر نو و...) نکات زیادی می‌شود گفت اما به عنوان اولین نکتۀ کلی باید بگویم هر نوشته‌ای که وزن نداشته باشد و زیرِ هم نوشته شود شعر نیست! پس نیاز است که دربارۀ شعر آزاد یا شعر نو هم بیشتر مطالعه کنید. برای اینکه یک نوشتۀ معمولی به شعر تبدیل شود، به عناصر مختلفی نیاز داریم. برای نوشتن شعر موزون هم، حتی اگر وزن شعر به‌درستی رعایت شود اما عناصر شاعرانه‌ای در آن وجود نداشته باشد، ما فقط با حرف موزون مواجهیم نه با شعر!
یکی از ویژگی‌های اصلی شعر را «خیال‌انگیزی» می‌دانند. دقت کنیم که خیال‌انگیزیِ نوشته با تخیلی بودن موضوع نوشته تفاوت دارد. پس خوب است که شعر، انگیزندۀ خیال باشد. از دیگر تفاوت‌های نثر و شعر، هدف نوشته است. نثر صرفاً می‌خواهد پیامی را به مخاطب منتقل کند اما شعر می‌خواهد پیامش را طوری به مخاطب منتقل کند که زیبا و تأثیرگذار باشد و باعث لذت بردن مخاطب شود. زیبا شدن شعر و لذت بردن مخاطب به ابزار و تکنیک‌هایی نیاز دارد که همان تکنیک‌های شاعرانگی است؛ همان‌هایی که باید برایشان وقت بگذارید و حسابی درباره‌شان مطالعه کنید. علاوه بر اینکه دربارۀ مباحث تئوری شعر می‌خوانید، باید شعر هم زیاد بخوانید؛ علی‌الخصوص شعرهای خوب امروزی را...
چه شعر موزون باشد، چه بی‌وزن، نیاز است که زبان سالم و مناسبی داشته باشد. برای شعر و مخاطب امروز، مناسب‌تر است که از زبان و واژه‌های امروزی هم استفاده شود. زیاد شعر خواندن می‌تواند دایرۀ واژگانی ذهن شما را هم گسترش دهد و در مضمون‌پروری، انتخاب واژه و شیوۀ جمله‌بندی به شما کمک کند. نوشتۀ شما را می‌توانیم یک قطعۀ ادبی یا دلنوشته بدانیم که تلاش می‌کند به شعر نزدیک شود. شعر به نگاهی تازه، مضمونی نو، زاویۀ دید متفاوت، ارائۀ زیبا و در یک کلام به شاعرانگی نیاز دارد. همانطور که پیش‌تر گفتم، بهتر است که بیشتر مطالعه کنید تا قبل از نوشتن، اطلاعات خوبی دربارۀ انواع شعر به دست بیاورید. با توجه به اینکه قرار است نوشتنِ اصولی را با جدیت بیشتری آغاز کنید و ادامه دهید، پیشنهادی هم برایتان دارم که به نظرم خیلی مهم است. سعی کنید یک قالب شعری انتخاب کنید و فعلاً در آن به مهارت برسید. اگر می‌خواهید شعر موزون بنویسید، ابتدا وزن شعر را خوب یاد بگیرید و سپس قدم‌های بعدی را بردارید؛ اگر می‌خواهید شعر بی‌وزن بنویسید هم دربارۀ عناصر شاعرانگی آن مطالعه کنید. گرچه اغلب شاعران موفقی که اشعار بی‌وزن نوشته‌اند و می‌نویسند، شعر موزون را هم خوب می‌شناسند و بعضی از آن‌ها آثار موزون زیادی هم دارند. به نوشتن علاقه دارید؛ ذوق و احساس خوبی هم دارید اما این‌ها کافی نیست! چون شاعری یک مهارت است و برای کسب هر مهارتی به دانش و تجربۀ زیادی نیاز است. برایتان آرزوی موفقیت می‌کنم و امیدوارم با تلاش مضاعف شما، به‌زودی شاهد این باشیم که نوشته‌هایتان به سمت شعر حرکت می‌کنند.